Δαμασκηνός Στουδίτης

Δαμασκηνός Στουδίτης
(Θεσσαλονίκη αρχές 16ου αι. – 1575;). Συγγραφέας λαϊκών θρησκευτικών αναγνωσμάτων και μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτας (1574;-75;). Οι πληροφορίες που έχουμε για τη ζωή του είναι αμφίβολες και ανεπαρκείς. Είναι γνωστό πάντως ότι υπήρξε μαθητής του λόγιου μοναχού Θεοφάνη Ελεαβούλκου και δάσκαλος του πατριάρχη Ιερεμία Β’, καθώς και ότι ταξίδεψε στη νοτιοδυτική Ρωσία ως έξαρχος του πατριάρχη Μητροφάνη, ο οποίος τον είχε χειροτονήσει επίσκοπο Λιτής και Ρεντίνης (1564-74). Λίγο πριν πεθάνει έγινε μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτας. Δεν είναι γνωστό γιατί έλαβε το προσωνύμιο Στουδίτης· δεν πρέπει πάντως να υπήρξε μοναχός της μονής Στουδίου της Κωνσταντινούπολης, αφού το μοναστήρι αυτό είχε ήδη γίνει τζαμί ίσως πριν καν γεννηθεί ο Δ. Ο Δ. ήταν ένας από τους πιο μορφωμένους κληρικούς της εποχής του, όπως φαίνεται από μερικές επιστολές του και από διάφορους ηρωοελεγειακούς στίχους του, και ένας από τους πρώτους λόγιους που έγραψαν σε δημοτική γλώσσα και σε λαϊκό, απλό ύφος. Τα πιο γνωστά έργα του είναι ο Φυσιολόγος και ο Θησαυρός.Στο πρώτο, που βασίζεται σε ανάλογα παλαιότερα κείμενα, περιγράφει τις συνήθειες και τις παράδοξες ιδιότητες που έχουν διάφορα ζώα. Ο Θησαυρός είναι μια συλλογή από 36 θρησκευτικές ομιλίες, γραμμένες σε πολύ απλό ύφος, σχεδόν απλοϊκό, γεγονός που εξηγεί τη μεγάλη διάδοση του βιβλίου. Πραγματικά, ο Θησαυρός ήταν το βιβλίο που είχε τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Από το 1568 (πρώτη γνωστή έκδοση) έως τα μέσα του 19ου αι. ανατυπώθηκε ή επανεκδόθηκε τουλάχιστον 30 φορές. Αλλά η κυκλοφορία του δεν περιορίστηκε μόνο στον ελληνικό χώρο: στα χρόνια που ζούσε ίσως ακόμα ο Δ., το μετέφρασε στα σλαβικά ο επίσκοπος Πελαγωνίας Γρηγόριος και είχε τεράστια διάδοση σε όλες τις σλαβικές χώρες, ακόμα και στη Ρωσία. Οι μεταφράσεις αυτές του Θησαυρού στα διάφορα σλαβικά ιδιώματα είναι γνωστές στην παλαιοσλαβική φιλολογία ως Δαμασκηνάριο,όρος που κατέληξε να σημαίνει για τους Σλάβους κάθε συλλογή θρησκευτικών λόγων, πρωτότυπων ή μεταφρασμένων από τα ελληνικά. Από τις αρχές του 18ου αι. ο Θησαυρός κυκλοφορούσε επίσης μεταξύ των τουρκόφωνων χριστιανών της Μικράς Ασίας σε καραμανλίδικη μετάφραση, σε τουρκική δηλαδή γλώσσα αλλά γραμμένη με ελληνικούς χαρακτήρες.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • δαμασκηνός — I Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. 1. Οσιομάρτυρας από την Κωνσταντινούπολη, ασκητής στο Άγιον Όρος. Η μνήμη του τιμάται στις 13 Νοεμβρίου. 2. Ιερομάρτυρας, ιερομόναχος της μονής Χιλανδαρίου Αγίου Όρους. Μαρτύρησε στη Βουλγαρία το 1771 …   Dictionary of Greek

  • Damaskinos Stouditis — For other people of the same name, see Damaskinos (disambiguation). Damaskinos Stouditis (Greek: Δαμασκηνός Στουδίτης) was a patriarchal exarch of Aitolia. He was born in Thessaloniki and was a student of Th. Eleavoulkos in Constantinople. Later… …   Wikipedia

  • Дамаскин Студит — В Википедии есть статьи о других людях с именем Дамаскин. Дамаскин Студит (греч. Δαμασκηνός Στουδίτης; ?, Солунь  ок. 1580)  православный митрополит Навпакта и Арты. Из сочинений Студита известны «Увещание к монахам, желающим… …   Википедия

  • Καρτάνος, Ιωαννίκιος — (16ος αι.). Κερκυραίος ιεροκήρυκας και συγγραφέας. Ο Κ. ήταν εκείνος που έγραψε το πρώτο βιβλίο σε δημοτικό πεζό λόγο. Ελάχιστα είναι γνωστά για τη ζωή του. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι ήταν ιερομόναχος και μέγας πρωτοσύγκελος Κερκύρων. Με αυτή την… …   Dictionary of Greek

  • Βυζαντινή αυτοκρατορία — I Β.α., ή αλλιώς Μεταγενέστερο Ρωμαϊκό ή Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος, αποκαλείται συμβατικά το ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Πρωτεύουσα του τμήματος αυτού, που μετά την κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους συνέχισε περίπου για έντεκα… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Γραμματεία και Λογοτεχνία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ H λέξη ιστορία συνδέεται ετυμολογικά με τη ρίζα Fιδ , η οποία σημαίνει «βλέπω», και υπό αυτή την έννοια ιστορία είναι η αφήγηση που προκύπτει από έρευνα βασισμένη στην προσωπική παρατήρηση. Τα κείμενα των αρχαίων… …   Dictionary of Greek

  • συναξαριστής — Συγγραφέας βιβλίων με βίους άγιων ή και εκδότης κειμένων του είδους. Οι κυριότεροι σ. από τον 2o αι. έως τις μέρες μας είναι οι Κύριλλος Σκυθοπολίτης, Ιωάννης ο Μόσχος, Σωφρόνιος ο Ιεροσολύμων, Λεόντιος ο Νεαπόλεως, Επιφάνιος ο μοναχός, Συμεών ο… …   Dictionary of Greek

  • αναβαθμοί — Δεκαπέντε μικροί ιουδαϊκοίψαλμοί. Τουςέψαλλαν οι προσκυνητέςπου ανέβαιναν στα Ιεροσόλυμα. Στη βυζαντινή λειτουργική ορολογία α. ονομάζονταν το IH’ κάθισμα του Ψαλτηρίου και 75 τροπάρια που αναφέρονται στα θέματα των παραπάνω ψαλμών. Ποιητής των… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”